Geboren op 26 mei: Miles Davis, of hoe jazz het grote scherm verovert

Miles Dewey Davis III, de derde met die naam, werd geboren in Alton (Illinois) in 1926. De briljante jazztrompettist kende een extreem veelzijdige carrière die nauwelijks samen te vatten is. Laten we ons hier richten op zijn prachtige (en zeldzame) filmmuziek.

Deze visionaire muzikant wordt vooral geassocieerd met het opkomende Birth Of Cool-moment aan het einde van de jaren 40. Maar laten we ons concentreren op zijn eerste reis buiten de Verenigde Staten in mei 1949. Hij kwam aan in Parijs om op te treden op een festival. Hij dacht dat zwarte artiesten en mensen van kleur in het algemeen meer respect kregen op het Oude Continent. Daar ontdekte hij het bohemienleven en de jazzclubs van Saint-Germain-des-Prés. Hij raakte toen in de ban van Juliette Gréco. Ze beleefden samen een intense relatie die de trompettist echter altijd als "platonisch" beschreef. Hij wilde namelijk niet dat zijn relatie met een zwarte man haar prille carrière in Amerika zou schaden. Een liefdesverhaal dat helaas getekend werd door raciale barrières...

Het is ook in Frankrijk dat Miles Davis zijn eerste ervaring met de zevende kunst opdeed. In 1958 vroeg regisseur Louis Malle hem om de muziek te componeren en in te spelen voor de film "Ascenseur pour l’échafaud" met actrice Jeanne Moreau. Jaren later omschreef criticus Phil Johnson deze sublieme soundtrack als het "meest melancholische en eenzaamste trompetgeluid dat ooit gehoord werd. Je luistert en je kan niet anders dan huilen". Het meest verbazingwekkende is dat deze hartverscheurende instrumentals geïmproviseerd werden en in minder dan vier uur zijn opgenomen terwijl de filmbeelden werden bekeken!

Miles Davis herhaalde graag dat "muziek ook de stilte tussen de noten is". Hij paste deze tegelijk minimalistische en emotionele benadering onmiskenbaar toe bij "Ascenseur pour l’échafaud". "Ik had de film nog nooit gezien. Ze toonden me de beelden en ik speelde wat ik voelde. Het was als ademen", vertelde hij later in een interview met het tijdschrift "DownBeat" in 1986.

Na dit eerste meesterwerk hield Miles zich meestal verre van de filmwereld, ook al gaf hij soms toestemming voor het gebruik van zijn muziek in een paar minder bekende producties. Tussen twee tournees door amuseerde hij zich toch af en toe als acteur (vaak in zijn eigen rol), bijvoorbeeld in de beroemde tv-serie "Miami Vice" (1985) of in een filmadaptatie van "Scrooged" op het grote scherm in 1988. Aangezien men hem vroeg om een muzikant te spelen, was Miles dus ook een acteur!

Hij componeerde de originele soundtrack van "Dingo" (1991) met Michel Legrand, maar zijn andere meesterwerk voor de bioscoop heet "The Hot Spot", een prachtige, zeer duistere film geregisseerd door Dennis Hopper in 1990. Hij voegde zijn trompet toe aan de composities van Jack Nietzsche, samen met John Lee Hooker en Taj Mahal. Nog zo'n (zeldzaam) stukje filmmuziek dat voor kippenvel zorgt. Met of zonder beelden...

(FVDV en Stéphane Soupart - Foto: © Etienne Tordoir)

Foto: Portret van Miles Davis in hotel President te Brussel (België) op 29 oktober 1986